Eerste hulp bij het opstellen van een borgingsplan 

Sinds de Wkb op 1 januari is ingegaan voor nieuwbouwprojecten binnen gevolgklasse 1, slaan steeds meer bouwers de handen ineen met een kwaliteitsborger, wanneer ze starten met een nieuw project. Aan het begin van een project stelt deze borger een borgingsplan op, waarin wordt beschreven hoe de kwaliteit voor dat specifieke project geborgd wordt. Een essentieel bestand dus! Maar wie is er precies verantwoordelijk voor zo’n borgingsplan? En wat staat er allemaal in? 

Wat is het borgingsplan?

Onder de Wkb wordt voor ieder bouwproject een borgingsplan opgesteld. Hier staat precies in op welke punten binnen dat project de kwaliteit geborgd wordt. De kwaliteitsborger is een expert die controleert of het bouwplan voldoet aan de voorschriften van het Bouwbesluit en ziet toe op de naleving van de bouwvoorschriften tijdens het bouwproces. Doordat de kwaliteitsborger altijd een externe partij is, kun je uitgaan van de onpartijdigheid van deze borger. 

Het borgingsplan wordt opgesteld voordat de bouw begint en is een dynamisch document. Dat houdt in dat wanneer de bouwplannen wijzigen, het borgingsplan daarop wordt aangepast. Hoe de kwaliteitsborger deze aanpassingen in het borgingsplan gaat doorvoeren, wordt ook vastgelegd in het borgingsplan. 

In het borgingsplan staat precies op welke punten binnen dat project de kwaliteit geborgd wordt.

De inhoud van een borgingsplan

Hoe een borgingsplan precies wordt opgesteld, zal per kwaliteitsborger verschillen. Onderstaande elementen komen in elk geval in ieder borgingsplan terug:  

• Projectomschrijving: om welk project gaat het? Wanneer zijn de verwachte begin- en einddatum van het project? Verantwoordelijken: iedereen die meewerkt aan het bouwwerk is ook verantwoordelijk voor de kwaliteitsborging. Daarom worden deze personen ook specifiek benoemd in het borgingsplan, inclusief hun functie, expertise en ervaringsniveau. Daarnaast wordt er een eindverantwoordelijke aangewezen. 
• Wijzigingen in het bouwplan: Wanneer het bouwplan wijzigt, moet het borgingsplan ook worden gewijzigd. De kwaliteitsborger legt dus ook vast hoe het borgingsplan dan wordt herijkt. 
• Risicoanalyse: wanneer een kwaliteitsborger voor aanvang van het bouwproject al bepaalde risico’s voorziet, zullen deze benoemd worden in de risicoanalyse. Op deze punten zal ook extra gecontroleerd worden.  
• Kwaliteitseisen en prestatie-eisen: in dit onderdeel wordt beschreven aan welke eisen het bouwwerk zal moeten voldoen en hoe de kwaliteitsborger alle onderdelen van het bouwwerk beoordeelt. 
• Kwaliteitsborgingsmaatregelen: welke middelen en afspraken worden ingezet om te voldoen aan de eisen van het borgingsplan? Denk bijvoorbeeld aan controles, protocollen en de opleveringsinspectie. 
• Controle- en toetsingsmomenten: tijdens het kwaliteitsborgingsproces komt de kwaliteitsborger zo’n 14 keer langs. Dit aantal kan verschillen per kwaliteitsborger en veranderen op basis van de relatie die je met een kwaliteitsborger opbouwt. Wanneer de toetsingsmomenten plaatsvinden, wordt vastgelegd in dit hoofdstuk van het borgingsplan. De kwaliteitsborger beschrijft ook welke werkzaamheden hij zelf uitvoert en welke hij uitbesteedt aan derde partijen. 

Verantwoordelijk voor het borgingsplan

De kwaliteitsborger is verantwoordelijk voor het opstellen en het bewaken van het borgingsplan. Dit kan hij of zij natuurlijk niet alleen doen. Daarom speelt ook de aannemer een belangrijke rol in het aanleveren van relevante informatie die verwerkt wordt in het plan. Daarnaast is de opdrachtgever verantwoordelijk voor het aanstellen van de kwaliteitsborger. 

Na het opleveren van het borgingsplan is het de verantwoordelijkheid van iedereen die betrokken is bij het bouwproject dat zij op de hoogte zijn van de kwaliteitseisen die vernoemd zijn in het plan, zodat zij hieraan kunnen voldoen in hun dagelijkse werkzaamheden. 

Het borgingsplan in de praktijk

Het borgingsplan is de rode draad voor het bewaken van de bouwkwaliteit gedurende alle fases van het bouwproject. In de risicoanalyse worden potentiële risico’s vastgesteld, en op basis daarvan worden de controle- en inspectiemomenten bepaald. Niet alleen de kwaliteitsborger voert inspecties uit op basis van de kritieke punten, ook de aannemer pakt hiervoor een groot deel van de verantwoordelijkheid. Zo controleren zij eigenlijk samen of onder andere de fundering, constructie en installaties voldoen aan de vooraf gestelde eisen. Wanneer één van de twee partijen een gebrek vindt, wordt dit gedocumenteerd en gecorrigeerd voordat het bouwproces wordt voortgezet. De vastlegging rondom deze controles kan bijvoorbeeld met daarvoor geschikte wkb-software. 

Tot slot volgt bij het opleveren van het bouwproject de opleveringsinspectie. Hierbij wordt gecontroleerd of alles voldoet aan de vooraf gestelde kwaliteits- en veiligheidseisen. Indien dat het geval is, wordt het bouwwerk overgedragen aan de opdrachtgever. 

Wat gebeurt er zonder borgingsplan?

Naast dat het borgingsplan essentieel is om te voldoen aan de wet kwaliteitsborging voor de bouw, zijn er ook bepaalde risico’s die je neemt wanneer je geen borgingsplan opstelt of op laat stellen. Ten eerste krijg je mogelijk een boete voor het niet voldoen aan de Wkb. Daarnaast ben je als aannemer 20 jaar juridisch aansprakelijk wanneer er na de oplevering nog gebreken worden gevonden in het gebouw, als je niet kunt aantonen dat jij je werk goed hebt uitgevoerd. Als je ervoor kiest om tijdens de bouw niet duidelijk te documenteren op welke punten er wordt gecontroleerd, is het moeilijk om aan te tonen dat jij hier als bouwer niet verantwoordelijk voor bent. En dat kan een hoop geld kosten.Daarnaast loop je het risico dat je gebreken of fouten niet tijdig opmerkt, waardoor ze op een later moment in het bouwproces alsnog reparaties vereisen en daarmee vertragingen veroorzaken. Dat kan de oplevering van het project vertragen en ook dat kan leiden tot extra kosten. 

Ben je als aannemer of opdrachtgever betrokken bij een bouwproject? Zorg dan dat je op tijd een erkende kwaliteitsborger inschakelt en het borgingsplan in orde maakt om problemen te voorkomen.

Praktische gids voor bouwers.
Alles over de WKB.
Download de whitepaper.