Wat wordt de rol van de kwaliteitsborger vanaf 2024?
De Wet Kwaliteitsborging is al een aantal keer uitgesteld, en wéér is het spannend of de geplande datum van 1 januari 2024 wel gehaald gaat worden. Toch is de komst van de wet weer een stapje dichterbij, doordat de Eerste Kamer afgelopen jaar instemde met de invoering van de Omgevingswet. Dat betekent in ieder geval dat de bouwbranche zich moet voorbereiden, want één ding is zeker: de wet komt er sowieso. De WKB vereist een andere manier van werken en vooral van vastleggen. Tijdens het hele proces moet de bouwende partij zorgen voor bewijsvoering om de kwaliteit van het bouwwerk aan te kunnen tonen. Hierbij speelt ook de kwaliteitsborger een belangrijke rol. De kwaliteitsborger is een externe partij die is gespecialiseerd in het toetsen op de vereisten van het Bouwbesluit. De kwaliteitsborger bestaat nu ook al, maar wordt straks nog veel belangrijker.
De aannemer is en blijft aansprakelijk, ook als gebreken niet bij de oplevering geconstateerd zijn.
Wat verandert er met de Wet Kwaliteitsborging?
Met de Wet Kwaliteitsborging wordt de aansprakelijkheid van aannemers uitgebreid. Waar een gebouwgebruiker, koper of huurder tot nu toe moet bewijzen dat een eventueel gebrek te wijten is aan een fout van de aannemer, wordt deze bewijslast nu omgedraaid. De aannemer is en blijft aansprakelijk, ook als gebreken niet bij de oplevering geconstateerd zijn. De aannemer moet kunnen bewijzen dat de fout niet bij hem ligt. Dat heeft grote consequenties voor de manier waarop bouwbedrijven werken. Zij moeten in elke stap, voor, tijdens en na het opleveren van het bouwwerk, de kwaliteit kunnen aantonen. De wet geldt voorlopig alleen voor bouwprojecten in gevolgklasse één. Dat zijn de eenvoudigere bouwprojecten zoals woningen, vakantiehuisjes en bedrijfspanden van maximaal twee bouwlagen. Het lijkt waarschijnlijk dat de wet in de toekomst ook gaat gelden voor gebouwen in gevolgklasse twee en drie. Dan heb je het over complexe bouwwerken zoals utiliteitsgebouwen, kantoren of stadions.
- Alle bouwwerken in gevolgklasse 1 moeten worden gekeurd.
- Dit gebeurt door een externe kwaliteitsborger.
- De bewijslast verschuift van opdrachtgever naar aannemer.
- De standaard garantietermijn gaat van 10 naar 20 jaar.
Wat is het doel van de Wet Kwaliteitsborging?
De Wet Kwaliteitsborging heeft drie doelstellingen:
- Een betere positie van de consument.
- Het stimuleren van kwaliteitsverbetering en het verminderen van faalkosten.
- Een verbeterde (borging van) de bouwkwaliteit.
Kort gezegd moet de wet dus zorgen voor een betere kwaliteit van de bouwwerken en een sterkere positie van de opdrachtgever. Voor een aannemer lijkt het in eerste instantie misschien zo dat deze wet alleen maar nadelig is. Je hebt tenslotte meer verantwoordelijkheid, een grotere aansprakelijkheid en vooral meer administratie. Toch kan de nieuwe wet uiteindelijk ook in jouw belang zijn. Wanneer je geschikte software gebruikt, kun je de bewijsvoering nauwgezet bijhouden. Hierdoor verbeteren jouw processen en ga je efficiënter werken. Je hebt meer inzicht en overzicht en bovenal: minder kans op fouten (met de bijbehorende besparing in kosten).
Wat is een kwaliteitsborger?
Een kwaliteitsborger is een externe expert die toeziet of een bouwwerk voldoet aan de eisen uit het bouwbesluit. Hiervoor gebruikt hij of zij een instrument voor kwaliteitsborging. Zo’n instrument is een vastgestelde werkwijze, bijvoorbeeld een erkenningsregeling of certificering. De kwaliteitsborger wordt ingehuurd door de opdrachtgever, of in overleg met de opdrachtgever door de aannemer. Er zijn door heel Nederland bureaus die zijn gespecialiseerd in kwaliteitsborging. De kwaliteitsborger is een zogenaamde private partij is en dus altijd onafhankelijk van het bouwbedrijf. De kwaliteitsborger mag dan ook op geen enkele manier betrokken zijn bij ontwerp, advies, productie, levering, installatie, bouw of inkoop van het project dat hij beoordeelt. De kwaliteitsborger die je kiest, is tijdens het hele proces bij het project betrokken. Je kunt dus niet tussentijds een andere kwaliteitsborger aanstellen.
Wat de kwaliteitsborger doet:
- Controleren of het bouwplan voldoet aan de voorschriften van het Bouwbesluit.
- Toezien op naleving van de bouwvoorschriften tijdens het bouwproces. Dit gebeurt in 14 toezichtmomenten, onderverdeeld in deelmomenten.
- Controleren of gemelde afwijkingen daadwerkelijk worden aangepast.
- Het opleverdossier aftekenen.
- Een verklaring afgeven dat het bouwwerk bij de oplevering voldoet aan alle voorschriften.
Door alle details te registreren en vast te leggen met foto’s, kun je aantonen dat het werk volgens afspraak is uitgevoerd.
Hoe werk je goed samen met de kwaliteitsborger?
Als bouwer of aannemer zie je de kwaliteitsborger misschien vooral als een last. Wie zit er nou te wachten op iemand die jouw werk komt controleren? Toch kun je ook voordeel behalen bij een goede samenwerking. Tijdswinst, efficiëntere processen, lagere faalkosten en een beter bouwwerk bijvoorbeeld. En als je je zaken op orde hebt, valt het extra werk ook wel mee. Wanneer je werkt met kwaliteitsborgingsoftware heb je altijd inzicht en overzicht over al jouw projecten. Zo kun je de door jou aangestelde kwaliteitsborger op elk moment inzicht geven in de status en kan hij of zij aan de hand van jouw registratie eenvoudig de projectonderdelen aftekenen. Tegelijkertijd zorg je zo voor een sluitende bewijslast. Door alle details te registreren en vast te leggen met foto’s, kun je tenslotte aantonen dat het werk volgens afspraak is uitgevoerd. Nu én in de toekomst.
Wat kun je nu al doen?
Ten eerste: bereid jezelf voor. Ga op zoek naar de juiste kwaliteitsborgingssoftware om het jezelf (én je kwaliteitsborger) makkelijker te maken. Ten tweede: informeer jezelf. Zoek op wat de wet voor jou inhoudt en wat dit betekent voor jouw werkwijze. Informatie vind je bijvoorbeeld bij Bouwend Nederland. Ook op de website van de Stichting iBK vind je een schat aan informatie rondom de nieuwe wetgeving. En tot slot: keep calm. Als jij je zaken op orde hebt, kun je juist profiteren van de nieuwe Wet Kwaliteitsborging!