Digitalisatie in de bouw: hoe staat de bouw er in 2023 voor?

De bouw- en infrasector zijn branches die voor grote uitdagingen staan. Denk bijvoorbeeld aan de stikstofproblematiek, de aankomende Wet kwaliteitsborging, grote personeelstekorten en hoge materiaalprijzen. Maar ook de roep om meer energieneutraliteit, die nodig is om de klimaatverandering te tackelen. Enter digitalisatie in de bouw. 

Steeds meer partijen binnen de bouw zijn er intussen van overtuigd dat het gebruiken van slimme digitale oplossingen dé manier is om de vraagstukken en uitdagingen van de toekomst succesvol aan te pakken. Digitale technieken scheppen de mogelijkheden om de productiviteit van de sector te verhogen en in een sneller tempo te innoveren. 

Lees hier alles over digitalisering in de bouw.

Digitale hulpmiddelen

Veel bouwbedrijven zijn al begonnen met het digitale transformatieproces dat veel sectoren en ons dagelijkse leven ingrijpend verandert. En dat is een goede zaak. Steeds meer bouwbedrijven werken met laptops, tablets en een batterij aan andere digitale tools. Ook hebben de meeste professionele bouwers een document management systeem en software voor bijvoorbeeld kwaliteitscontrole. Hieronder enkele van de belangrijkste trends en ontwikkelingen op het gebied van digitalisering in de bouw:

• BIM: je gebouw eerst digitaal bouwen
  Het gebruik van BIM (Building Information Modeling) speelt een steeds grotere rol in de bouw. BIM is een digitaal model waarin alle informatie over een bouwproject wordt opgeslagen, inclusief ontwerpen, bouwtekeningen en andere relevante gegevens. Het gebruik van BIM zorgt voor een betere samenwerking tussen alle betrokken bouwpartners en draagt bij aan een efficiënter bouwproces. Meer weten over BIM, lees dan de blog Wat is BIM? 
• Drones
  Drones worden in toenemende mate gebruikt voor inspectie van bouwprojecten en om de voortgang van de bouw te volgen.
• AR en VR
  Augmented reality (AR) en virtual reality (VR) zijn ideale hulpmiddelen voor ontwerpen en visualisaties. AR en VR kunnen bijdragen aan een beter inzicht in het bouwproces en helpen bij het oplossen van complexe bouwproblemen.
• Internet of Things
  Voor het monitoren van de prestaties van gebouwen en infrastructuur is Internet of Things (IoT) al lang geen vreemde eend meer in de bijt van de bouwbranche. Sensoren worden gebruikt om gegevens te verzamelen over het energieverbruik, de luchtkwaliteit en andere belangrijke factoren die van invloed zijn op de prestaties van gebouwen.
• AI
  Artificial intelligence (AI) is een handig hulpmiddel voor het optimaliseren van bouwprocessen. AI kan bijvoorbeeld worden gebruikt om de planning en het beheer van bouwprojecten te verbeteren en om fouten te detecteren in ontwerpen en bouwtekeningen.

Om slimme software te gebruiken in de realisatiefase heb je veel data uit de ontwerpfase nodig die je vervolgens kwijt kan in je model.

Ook ruimte voor verbetering

Hoewel veel bouwers dus al stappen hebben gezet richting een flinke digitale transformatie van de sector, gaat het nog niet zo snel en efficiënt als in veel andere sectoren. De reden? Om slimme bouw software te gebruiken in de realisatiefase heb je veel data uit de ontwerpfase nodig die je vervolgens kwijt kan in je model. Het probleem is dat er vaak niet of onvoldoende data is. Soms komt dat doordat bouwwerken al jaren geleden werden gerealiseerd en er van deze constructies vanuit de ontwerp- en realisatiefase geen gegevens beschikbaar zijn. We zien in de praktijk ook geregeld dat bouwbedrijven hun data niet weten te benutten. Ze weten niet welke informatie ze moeten bijhouden of houden überhaupt geen informatie bij. Er is dus wel aandacht voor digitaliseren in de bouw, maar er wordt in de praktijk nog te weinig mee gedaan. 

Lees hier alles over documenten managen in de bouw.

Steeds meer big data

Dat is jammer, want het potentieel aan waardevolle informatie waaruit de bouwsector kan putten is groter dan ooit. Vroeger bestond het informatielandschap vooral uit statische data (data die niet veranderen in de loop van de tijd zoals gebruikte materialen of de constructiewijze van een bouwwerk). Tegenwoordig hebben bouwbedrijven een schat aan dynamische data tot hun beschikking. Denk bijvoorbeeld aan informatie over deformatie, energiezuinigheid of de scheurbelasting van een bouwwerk door geleidelijke degradatie van het materiaal en de constructie.

De grote uitdaging – eentje waar veel partijen binnen de bouwsector nog steeds mee worstelen – is het halen van de juiste inzichten uit de berg aan statische en dynamische data. En dat is makkelijker dan je denkt, als je de juiste tools gebruikt. Tools die zo slim zijn, dat ze herkennen waar jouw waardevolle informatie zich bevindt en die je helpen je processen te verbeteren. Het gericht inzetten van de juiste informatie toont of je op het moment efficiënt werkt, vertelt je op welke onderdelen je nog winst kunt pakken en stelt je in staat om voorspellende analyses los te laten op het gedrag en de duurzaamheid van bouwwerken. Goede data-analyses geven je ook de mogelijkheid om faalkosten in kaart te brengen en zo je marges te verhogen.

Het integreren van systemen, applicaties en databases is dan ook de eerste stap op weg naar optimale digitale informatiebenutting.

De mogelijkheden met digitalisatie in de bouw

Maar welke stappen moeten partijen dan zetten om de digitalisatie in de bouw een duwtje in de rug te geven en optimaal te profiteren van de enorme datareservoirs die tot hun beschikking staan?

Informatiestromen combineren

Informatie stroomt vaak via meerdere kanalen een organisatie binnen. Het resultaat is dat data vaak verspreid staan over verschillende systemen, een fenomeen dat te boek staat als silovorming. Bovendien zijn de software en diverse apps die men in de bouw gebruikt vaak niet goed op elkaar afgestemd. Softwarepakketten voor de bouw zijn vaak op zichzelf staande systemen.

Het integreren van systemen, applicaties en databases is dan ook de eerste stap op weg naar optimale digitale informatiebenutting. Wat we eigenlijk zien is dat er naast digitaliseren ook veel sprake is van automatiseren in de bouw. 

Met automatiseren bedoelen we dat het integreren van systemen en applicaties geen handmatige taak meer is, maar automatisch gebeurt. Bijvoorbeeld door het werken met slimme API’s en integratielagen. Zo ontstaat er één universele versie van de waarheid en heb je via alle kanalen altijd toegang tot de meest actuele data.

Een krachtige integratie geeft je de mogelijkheden om informatiestromen te combineren en zo verschillende facetten van de bedrijfs- en projectvoering naar een hoger niveau te tillen. Een paar voorbeelden:

• Realtime-statusupdates over werknemers en de voortgang van bouwprojecten op verschillende locaties delen en inzichtelijk maken;
• Inzicht creëren in de actieve arbeidsuren en die vergelijken met de planning;
• Materialen en apparatuur identificeren, volgen en lokaliseren door de hele bouwketen;
• Afgelegen bouwlocaties inspecteren. Dit kan bijvoorbeeld door het delen van foto’s via apps;
• Voorspellingen doen over de toekomstige toestand en het toekomstige gebruik van een gebouw of infrastructurele constructie.

Digitalisatie in de bouw: de predictive twin

Het toppunt van digitalisering in de bouw zijn misschien wel de zogenoemde ‘predictive twins’, voorspellende digitale replica’s van fysieke bouwwerken zoals: woningen, tunnels, bruggen, fabrieken en kantoren. Je kunt predictive twins gebruiken voor het voorspellen van de technische levensduur van bouwwerken, maar ook als een vooruitziend middel om bij het bouwen van circulaire woningen de vraag en het aanbod van circulaire bouwcomponenten beter op elkaar af te stemmen.

Een predictive twin bestaat uit een drietal componenten:

• Statische en dynamische meetdata vormen de ogen en oren van de predictive twin;
• Een predictive twin herbergt voorspellende modellen die leren op basis van de informatie waarmee je de twin voedt;
• Een digitale twin heeft het vermogen om te simuleren en te beslissen. 

Met predictive twins wordt het veel eenvoudiger om voorspellingen te doen over toekomstig onderhoud, toekomstige bouwtrends en toekomstige materiaalbehoeften. Een kans dus voor bouwbedrijven om kostenefficiënter en minder verspillend te werken en zo hun winstmarges naar een hoger niveau te tillen.

Op naar een datagedreven bouwsector

Hoewel digitalisering inmiddels ook in de bouwsector stevig wortel schiet, is er nog volop ruimte voor verbetering. Vooral op het gebied van datagedreven werken en het integreren van data en digitale systemen valt er nog heel veel te winnen. De bouwbedrijven die deze digitale stappen snel en efficiënt weten te zetten, hebben een concurrentievoordeel op de rest. 

Door het implementeren van deze nieuwe technologieën in de bouwsector, kan er worden bijgedragen aan een efficiënter en duurzamer bouwproces. Bovendien kunnen deze technologieën helpen bij het verminderen van kosten en het verbeteren van de kwaliteit van gebouwen en infrastructuur.

 Wil je meer van deze handige tips ontvangen? Schrijf je dan in voor onze nieuwsbrief.